Ebu Hasan El-Amiri, Kindi, İbn Tufeyl, Farabi, İbn-Sina, Sühreverdi, İbn Rüşd gibi İslam filozoflarının kitapları arasında dolaşıp Arabi'nin "bu konularda kesb ile dahi yol alınır" dediği gibi düşünce dünyam farklı ufuklara yelken açarken, pusula niteliğinde İbn Arabi'ye tutunma ihtiyacı hissederek onun en büyük eseri Fütûhat'ı Mekkiyye'yi okumaya başladım.
Şunu söylemeliyim ki İslam felsefecilerini ziyaret etmeden bu kitabı okumaya başlasaydım bu okuma çok yavan kalırdı. Öyle ki çoğu kez onun batıni yorumlarında ne demek istediğini anlamazdım. Şimdi ise kitabı elime aldığımda en fazla birkaç sayfa okuyor, çiziyor, karalıyor, "ya, bu böyle miymiş" gibi nidalarla yerimden kalkıyor, odada üç beş tur atıyor, ekseriyetle de okumaya devam edemiyorum. Herhangi bir okuyucuya önemsiz, anlaşılmaz veya saçma gelebilecek bu bilgiler ve düşünceler benim gemimin yelkenlerini dolduran rüzgarlar hükmüne geçip düşünce dünyamda mesafe almamı sağlıyor. Böylece Farabi'nin "bilgi mutluluktur" felsefesini bizzat yaşıyorum. Bu mutluluğu kaybetmeme adına, kimse için değil, kendim için notlar alıyor ve bu notları bazen herhangi bir defterimin arkasına, çoğu zaman da bu bloğa kaydediyorum. Sanırım böylece bana "hocam bunları neden yazıyorsun ki?" diye soranlara da cevap vermiş oluyorum.
Fütûhat-ı Mekkiyye hayranlığım bu kitap hakkında değerlendirmelerde bulunduğum ilk yazılarımda görülmez. Hatta kitabın ilk cildindeki huruf ilmini bir parça sıkıcı ve felsefi düşünce ikliminden uzak bulmuştum. Ancak kitabı okudukça boşluklar dolmaya, taşlar yerine oturmaya başladı. Ibn Arabi'nin sadece kendi çağının değil bizim çağımızın bile çok üzerinde bir anlayışa ve düşünce yapısına sahip olduğunu sonradan keşfettim. Onun tasavvufi, felsefi ve dini düşünceleri günümüz düşünce bağnazlığından çok uzakta müstesna bir yere sahip. Hangi düşüncede olursa olsun şimdilerde yeni bir şeyler ortaya koymaya çalışan her düşünür İbn Arabi'yi mutlaka ziyaret etmelidir. Hatta bir İbn Arabi Enstitüsü'nün günümüz düşünce dünyasına çok fazla şey katacağı düşüncesindeyim.
İşte Fütûhat-ı Mekkiyye'den ilginç bilgiler ve aforizmalar;
Keşf aleminde cehennemi görmek istedim. Bütün yıldızlar cisimleri kararmış büyük yaratıklar olarak oradaydı. Güneş ve ay da oradaydı. (13. yüzyılda yıldızların, hatta güneşin söneceğinden bahseden Arabi'nin bu düşüncesinin modern zamanların kara delik ve kıyamet teorisi ile benzerliği hayret verici.)
Marifet arifin malıdır. Bu malın zekatı öğretmektir. Öğretmek ilahi bir derecedir. Çünkü Allah "Allah'tan korkun çünkü Allah size öğretir" demiştir.
İnsan üreticilikte şeytandan daha üstündür. Öyle ki kendi manevi şeytanını kendisi oluşturur.
İlmi veren şah damarınızdan daha yakındır. Öyleyse neden rivayetlerle tatmin oluyorsunuz?
Her insan kendi makamında yaratılmıştır ve ona hak katında bir makam verilmiştir. İnsan sülükle o makama ulaşır.
Sıradan insanlar meleklerin menzillerini (sebepleri) görür. Seçkin insanlar kendilerini.
Dünya kefaretlerin ödendiği, insanın içini daraltan duyusal ve akıl bakımından ona acı veren şeylerden kurtulamadığı bir yerdir.
Bilgi maldan daha tehlikeli bir fitne kaynağıdır. Mal seni terk eder ama bilgi ölümle bile seni terk etmez.
İnsanlığın yaradılışı başak burcunda gerçekleşti. Yok oluşu terazi burcunda olacaktır. Cennet ve cehenneme ikizler burcunda girilecektir.