Sigmund Freud'un psikolojiye katkıları, psikanalizi geliştirmesi, kendilerini daha çok ders çalışmak zorunda bıraktığı için, psikoloj...
Sigmund Freud'un psikolojiye katkıları, psikanalizi geliştirmesi, kendilerini daha çok ders çalışmak zorunda bıraktığı için, psikoloji eğitimi alan öğrencilerin hoşuna gitmese de psikolojinin gelişimi açısından çok önemlidir.
Sigmund Freud, insan bilincini id, ego ve süperego diye üçe ayırır.
Id en ilkel benliktir Freud'a göre. Hatta içimizdeki hayvandır. Doyumsuzdur. "Hep bana hep bana" der. Ana kaynağı cinselliktir.
Ego, id'in isteklerini karşılamaya meyillidir ve çeşitli şekillerde karşılar. Ancak süperegodan çekindiği için bazen çeşitli bahanelerle onu uyutur.
Süperego, id'in tam tersidir. Gelenekçidir. "yapma la, ayıp, etik değil," tarzında id'in bütün isteklerine karşı çıkar. Id'i sevmez, hatta ona 'id oğlu id' der.
En ağır görev egonundur. Araya girip kavgayı önler. Tarafları sakinleştirir. Uzlaşma sağlar.
Aslında Sigmund Freud, id, ego ve süperegoyla bizim inancımıza göre insan benliğinde zaten var olan kötülüğü isteyen nefis (şeytan), ona uymaması için terbiye edilmesi gereken nefis (ego) ve nefsi şeytandan ve onun isteklerinden kurtulmak isteyen ruh veya vicdan (süperego) kavramlarını harika tasvir etmiştir.Peki anormallik işin neresindedir?
Sigmund Freud'un insan benliğini 'id' in etrafında örmesi, id diye adlandırdığı kavramın temelini de cinsiyete dayandırması onun fikirlerinin kabul edilebilirliğine ciddi bir gölge düşürür.
Bu mudur Sigmund Freud?
Değildir tabii ki. Mesela 'tuvalet eğitimi çocuğun karakterinde büyük iz bırakır' diye bir teorisi vardır ki inceleyecek olsak şeyi, hah buldum, suyu çıkar.
Bu teoriye göre ezik karakterli birinin isyanını düşünün: "Ulan zamanında doğru dürüst yapsaydık bu kadar pısırık olmazdık!"
Aslında bu teori o kadarda tutarsız değildir. Mesela küçük yaşta acı yemeye başlayan güneydoğulu vatandaşlarımızın neden genelde yanık sesli olduğunu söz konusu teoriyle çok rahat izah edebiliriz.
Freud bu teorisini gözlemlere dayanarak oluşturmuştur. Özellikle iki - üç yaşındaki çocuklar Freud'a yardım etmekte tereddüt etmemiş, "bizimde psikolojiye bu kadarcık katkımız olsun" diyerek çaba göstermişlerdir.
Bu teorinin halk arasında pek bilindiği ve tutulduğu söylenemez. En azından ben kendi gözlemlerimde iki yaşındaki çocuğun bezine bakıp "afferin lan, baban gibi sağlam karakterli olacaksın" diyeni görmedim.
Efenim şaka bir yana Sigmund Freud gerçekten üzerinde durulması gereken birçok teorinin sahibidir. Bilinç -bilinçaltı, insanın kendi bilinçaltının kölesi olduğu vesair... Her ne kadar bendeniz ciddiyetle üzerinde duracak bilgi ve birikime haiz olmasam da "oedipus ve electra" komplekslerinin dahi ciddi şekilde kendi inanç ve anlayışımızın süzgecinden geçirmek lazımdır derim vesselam.
